POLSKIE TOWARZYSTWO MATERIAŁOZNAWCZE

Geneza powołania PTM i jego działalność w latach 1995-2006

Inicjatywa powołania PTM (Wisła, wrzesień 1995) i Pierwsze Walne Zebranie Członków-Założycieli (Katowice, grudzień 1995).

Z inicjatywy profesorów Leopolda Jeziorskiego – dziekana Wydziału Metalurgii i Inżynierii Materiałowej Politechniki Częstochowskiej, Adolfa Maciejnego – kierownika Katedry Nauki o Materiałach Politechniki Śląskiej oraz Jerzego W. Wyrzykowskiego – dziekana Wydziału Inżynierii Materiałowej Politechniki Warszawskiej odbyło się w dniach 6-8 września 1995 r. seminarium naukowe pt. „Kryteria i uwarunkowania kształtowania tematyki badań i kierunków kształcenia w zakresie problematyki materiałoznawczej”. W seminarium uczestniczyło 60 osób reprezentujących instytuty, katedry, zakłady zajmujące się problematyką nauki o materiałach, inżynierii materiałowej oraz materiałoznawstwa z następujących uczelni: Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie, Politechnika Częstochowska, Politechnika Gdańska, Politechnika Krakowska, Politechnika Łódzka, Politechnika Poznańska, Politechnika Rzeszowska, Politechnika Śląska, Politechnika Warszawska, Politechnika Wrocławska, Uniwersytet Śląski, Wojskowa Akademia Techniczna w Warszawie, Otto-von-Guericke Universität w Magdeburgu i Wysoka Szkoła Bańska w Ostrawie.

Podczas seminarium wygłoszono następujące referaty:

„Pogląd na sposób generowania tematyki w obszarze inżynierii materiałowej”

Prof. dr hab. inż. Stefan Wojciechowski;

„Tematyka, metody i wyniki badań projektów badawczych z zakresu nauki o materiałach realizowanych w Sekcji 8A Komitetu Badań Naukowych”

Prof. dr hab. inż. Maciej W. Grabski

Prof. dr hab. inż. Jerzy W. Wyrzykowski;

„Tematyka, metody i wyniki badań projektów badawczych z zakresu tworzyw naturalnych i sztucznych realizowanych w Sekcji T8E Komitetu Badań Naukowych”

Prof. dr hab. inż. Adolf Maciejny

Prof. dr hab. inż. Ludomir Ślusarski;

„Problematyka materiałoznawcza w programie XIV Konferencji AMT’95”

Dr hab. inż. Leszek A. Dobrzański, prof. Pol. Śl.;

„Problemy kształcenia w kierunku inżynieria materiałowa i kształcenia materiałoznawczego niespecjalistów na podstawie doświadczeń Politechniki Warszawskiej”

Prof. dr hab. inż. Stefan Wojciechowski;

„Problematyka i ocena systemu i struktury oraz programów kształcenia materiałoznawczego w Polsce”

Prof. dr Leopold Jeziorski;

„Teaching and education in materials science and engineering in Germany”

Prof. Dr.-Ing. Habil. Horst Blumenauer;

„Pomoce dydaktyczne w kształceniu materiałoznawczym – stan aktualny i perspektywiczne potrzeby“

Dr hab. inż. Leszek A. Dobrzański, prof. Pol. Śl.;

„Problematyka metod badawczych i aparatury w badaniach i kształceniu materiałoznawczym”

prof. dr hab. Henryk Morawiec.

Wymienione referaty stanowiły podstawę do ożywionej dyskusji na tematy badań prowadzonych w obszarze nauki o materiałach i inżynierii materiałowej oraz problemy związane z doskonaleniem i unowocześnieniem procesu dydaktycznego. W czasie obrad seminarium zebrani przedstawiciele licznych krajowych ośrodków materiałoznawczych (w liczbie 46 osób) poparli ideę powołania do życia Polskiego Towarzystwa Materiałoznawczego (PTM) z siedzibą w Katowicach jako organizacji integrującej polskich materiałoznawców działających we wszystkich pionach nauki i w gospodarce. Wyłoniono 4-osobowy Zespół dla dokonania rejestracji Towarzystwa i przygotowania Walnego Zebrania Członków-Założycieli.

Sąd Wojewódzki w Katowicach, Wydział I Cywilny decyzją z dnia 9 października 1995 r. dokonał rejestracji Polskiego Towarzystwa Materiałoznawczego z siedzibą w Katowicach, ul. Krasińskiego 8. Data wpisania do Rejestru Stowarzyszeń 09,10,1995 r., numer KRS 00000 8348.

Pierwsze Walne Zebranie Członków-Założycieli PTM poświęcone wyborowi władz Towarzystwa odbyło się w dniu 7 grudnia 1995 r. w Katowicach na Wydziale Inżynierii Materiałowej, Metalurgii i Transportu Politechniki Śląskiej. Uczestniczyło w nim 62 członków-założycieli PTM reprezentujących prawie wszystkie krajowe ośrodki badań i kształcenia w zakresie nauki o materiałach i inżynierii materiałowej oraz pokrewnych dyscyplin materiałoznawczych. Wybrano Prezesa, Zarząd Główny i Komisję Rewizyjną PTM w składzie:

- Prezes PTM prof. dr hab. inż. Adolf Maciejny – Politechnika Śląska

- Wiceprezesi prof. dr hab. inż. Andrzej Korbel – AGH Kraków

prof. dr hab. inż. Wojciech Przetakiewicz – WAT Warszawa

- Skarbnik dr hab. inż. Stanisław Pietrowski – Politechnika Łódzka

- Sekretarz Generalny dr inż. Andrzej Dytkowicz – Politechnika Śląska

- Zarząd PTM prof. dr hab. Inż. Andrzej Barbacki – Politechnika Poznańska

prof. dr hab. inż. Leszek A. Dobrzański – Politechnika Śląska

prof. dr hab. inż. Krzysztof Haberko – AGH Kraków

prof. dr inż. Leopold Jeziorski

prof. dr hab. inż. Jerzy Wyrzykowski – Politechnika Warszawska

dr hab. inż. Mieczysław Wysiecki – Politechnika Szczecińska

dr hab. inż. Andrzej Zieliński – Politechnika Gdańska

- Komisja Rewizyjna Polskiego Towarzystwa Materiałoznawczego:

dr hab. inż. Jan Sieniawski – Politechnika Rzeszowska – Przewodniczący Komisji

prof. dr hab. inż. Jan Adamczyk – Politechnika Śląska – Członek Komisji

dr hab. inż. Edward Guzik – AGH Kraków – Członek Komisji

prof. dr hab. inż. Stefania Stachura – Politechnika Częstochowska – Członek Komisji

prof. dr hab. inż. Tadeusz Wierzchoń – Politechnika Warszawska – Członek Komisji

Zgodnie z zatwierdzonym statutem i propozycjami Członków-Założycieli Polskie Towarzystwo Materiałoznawcze określiło jako swój cel główny integrację i koordynację działalności krajowych ośrodków materiałoznawczych w zakresie wymiany doświadczeń i informacji naukowych, dydaktycznych i technicznych, organizowania spotkań i imprez naukowych oraz upowszechniania i popularyzacji osiągnięć polskich materiałoznawców. Szczególną uwagę poświęci PTM ugruntowaniu w społecznej świadomości znaczenia nowoczesnej wiedzy materiałoznawczej dla rozwoju podstawowych dziedzin techniki i gospodarki. Ważnym obszarem działalności PTM będzie współpraca z krajowymi i zagranicznymi instytucjami i towarzystwami naukowymi oraz uczestnictwo w krajowym i międzynarodowym ruchu naukowym. PTM pragnie wnieść swój wkład w kształtowanie nowoczesnej sylwetki zawodowej i naukowej młodych polskich materiałoznawców.

Statut PTM przewiduje możliwość powoływania oddziałów terenowych. 

Kadencje działania Zarządów Głównych PTM

Kadencja I – okres 07.12.1995-20.11.1998

Skład zarządu wybrano na Pierwszym Walnym Zebraniu Członków-Założycieli. Prezes: prof. dr hab. Adolf Maciejny

Kadencja II – okres 20.11.1998-14.04.2000

- Prezes PTM prof. dr hab. Jerzy Wyrzykowski

- Wiceprezesi prof. dr hab. Marek Hetmańczyk

prof. dr hab. inż. Andrzej Korbel

- Skarbnik prof. dr hab. Stanisław Pietrowski

- Sekretarz Generalny dr inż. Andrzej Dytkowicz

- Zarząd PTM prof. dr hab. Leopold Jeziorski

prof. dr hab. Mieczysław Wysiecki

prof. dr hab. Zdzisław Jasieński

prof. dr hab. Krzysztof Haberko

prof. dr hab. Leszek Dobrzański

prof. dr hab. Tadeusz Bołd

Kadencja III – okres 14.04.2000-21.11.2002

Ze względu na śmierć dotychczasowego prezesa, prof. J. Wyrzykowskiego oraz rezygnację sekretarza generalnego, dr. A. Dytkowicza, dokonano wyborów uzupełniających. Prezesem został wybrany prof. T.Wierzchoń, a sekretarzem generalnym dr H. Garbacz. Pozostali członkowie zarządu – bez zmian.

Kadencja IV – okres 20.11.2002-17.01.2006

- Prezes PTM prof. dr hab. Tadeusz Wierzchoń

- Wiceprezesi prof. dr hab. Jan Sieniawski

prof. dr hab. Marek Hetmańczyk

- Skarbnik prof. dr hab. Jan Cwajna

- Sekretarz Generalny dr inż. Halina Garbacz

- Zarząd PTM prof. dr hab. Wojciech Przetakiewicz

prof. dr hab. Aleksandra Czyrska-Filemonowicz

prof. dr hab. Krzysztof J. Kurzydłowski

prof. dr hab. Andrzej Zieliński

prof. dr hab. Jerzy Lis

prof. dr hab. Zdzisław Jasieński

Kadencja V – okres od 17.01.2006

- Prezes PTM prof. dr hab. Jerzy Lis

- Wiceprezesi prof. dr hab. P. Kula

dr inż. Halina Garbacz

- Skarbnik prof. dr hab. Grzegorz Niewielski

- Sekretarz Generalny prof. dr hab. Paweł Zięba

- Zarząd PTM prof. dr hab. Jan Kusiński

prof. dr hab. Jan Sieniawski

prof. dr hab. Zygmunt Nitkiewicz

prof. dr hab. Adam Hernes

prof. dr hab. Andrzej Zieliński

prof. dr hab. Tadeusz Wierzchoń

prof. dr hab. Wojciech Przetakiewicz 

 

Liczba członków PTM

Według stanu na 20.11.2002 r. – ogółem 191

Według stanu na 17.01.2006 r. – ogółem 247 (ponadto 6 członków wspierających)

Według stanu na 17.01.2006 r. – istniały dwa oddziały terenowe:

- Oddział Krakowski – (od 17.12.1997) przewodniczący zarządu: prof. dr hab. Inż. Zdzisław Jasieński, sekretarz: doc. dr hab. Jan Kuśnierz;

- Oddział Pomorski – (od 1998 r., do 2003 r. Jako oddział PTM z siedzibą w Gdańsku) 38 członków, przewodniczący zarządu: prof. dr hab. inż. Andrzej Zieliński, sekretarz: dr inż. Mirosław Czechowski.

Członkowie honorowi PTM:

- prof. dr inż. Zbigniew Bojarski

- prof. dr hab. inż. Adolf Maciejny

- prof. dr hab. inż. Roman Pampuch

- prof. dr hab. inż. Stefan Wojciechowski

- prof. dr inż. Leopold Jeziorski

Realizacja celów statutowych

Statut PTM określa cele i sposób działania Stowarzyszenia w sposób ogólny, opisowy. W okresie pierwszych 10 lat istnienia PTM wyodrębniły się następujące kierunki działania:

- działalność promocyjna studiów kierunku inżynieria materiałowa, jak też osiągnięć naukowych, technologicznych i konstrukcyjnych ośrodków polskich,

- zacieśnianie współpracy z przemysłem, w szczególności z małymi i średnimi przedsiębiorstwami,

- dalsze zacieśnianie współpracy naukowej i dydaktycznej ośrodków krajowych,

- dbałość o wysoki poziom merytoryczny organizowanych w Polsce konferencji w tematyce inżynierii materiałowej i nauki o materiałach,

- umacnianie pozycji czasopism z zakresu inżynierii materiałowej i nauki o materiałach,

- ścisła współpraca z FEMS,

- zintensyfikowanie powiązań integracyjnych z nauką i gospodarką europejską, z czym wiąże się zespolenie wysiłków uczelni, jednostek badawczych oraz organizacji i towarzystw naukowych, w tym PTM oraz komitetów naukowych PAN. 

Rodzaje aktywności w realizacji celów statutowych

I. Organizowanie seminariów nt. „Programy badań i kształcenia w inżynierii materiałowej”

Głównym celem tych seminariów, organizowanych od 1995 r., było określenie efektywnych form współdziałania i współpracy krajowych jednostek naukowo-dydaktycznych o profilu materiałoznawczym w unowocześnianiu treści, form i systemów kształcenia oraz tematyki badawczej i kryteriów jej doboru. Ponadto zwrócenie uwagi na znaczenie zagadnień organizacyjnych, w tym wymiany informacji naukowej, działalności publikacyjnej i wydawniczej, a także zapewnienie wysokiej pozycji środowiska naukowego materiałoznawców w polskim i międzynarodowym systemie nauki oraz szkolnictwa wyższego.

Seminaria te były organizowane przy udziale środowisk wybranych polskich politechnik oraz AGH. W okresie 10 lat (1995-2005) zorganizowano 10 seminariów.

Warto zauważyć, że inicjatywa powołania PTM pojawiła się na seminarium w Wiśle (6-8 września 1995 r.) jako wynik dyskusji nad referatami nt. „Kryteria i uwarunkowania kształtowania tematyki badań i kierunków kształcenia w zakresie problematyki materiałoznawczej”.

II. Organizowanie lub patronat nad konferencjami naukowymi i szkoleniami naukowymi w obszarze inżynierii materiałowej.

III. Czasopisma:

„Inżynieria Materiałowa” – współudział w redagowaniu od zeszytu 3, 1996 (Wyd. NOT-SIGMA)

„Advances in Materials Science” – pismo powstało z inicjatywy Pomorskiego Oddziału PTM

„Materiały i Technologie” – pismo pod patronatem zarządu Oddziału Pomorskiego PTM

Współpraca z redakcjami czasopism „Archiwum Nauki o Materiałach” i „FEMS News”.

IV. Członkostwo w FEMS (The Federation of European Materials Societies)

PTM jest członkiem FEMS od 21.07.1998 r. Od 2003 r. Przedstawicielem PTM, a zarazem członkiem Executive Committee of FEMS, jest prof. dr hab. Aleksandra Czyrska-Filemonowicz.

FEMS (Federation of the European Materials Societies) jest federacją 24 europejskich towarzystw materiałoznawczych skupiającą ponad 26 tys. członków.

Celem FEMS jest popieranie i rozwijanie działalności naukowej, technicznej, dydaktycznej i popularyzatorskiej w zakresie szeroko rozumianej inżynierii materiałowej.

Główne cele działalności FEMS są następujące:

- tworzenie sieci integrującej ośrodki materiałoznawcze w Europie,

- zachęcanie do współdziałania inżynierów, naukowców i przemysłowców,

- rozpowszechnianie wiedzy materiałoznawczej,

- wspieranie wymiany osobowej między akademickimi i przemysłowymi ośrodkami inżynierii materiałowej,

- tworzenie Europejskiej Przestrzeni Badawczej (ERA).

V. Nagrody w konkursach na najlepszą pracę doktorską z zakresu inżynierii materiałowej 
Decyzją Zarządu Głównego PTM konkursy te odbywają się corocznie od 2000 r. i ogłaszane są wraz z regulaminem w czasopiśmie „Inżynieria Materiałowa”.

Laureatami konkursów zostali:

- w 2000 r. dr inż. Roman Cupryś „Zastosowanie kryterium minimalnej produkcji entropii w opisie transformacji nieregularnych struktur zorientowanych”, Instytut Metalurgii i Inżynierii Materiałowej PAN w Krakowie, promotor: prof. dr hab. inż. Waldemar Wołczyński

- w 2001 r. dr inż. Dariusz Zasada „Analiza wpływu obróbki plastycznej i cieplnej na strukturę i właściwości wybranych stopów na osnowie fazy międzymetalicznej Ni3Al”, Wydział Mechaniczny Wojskowa Akademia Techniczna, promotor: prof. dr hab. inż. Zbigniew Bojar

- w 2003 r. dr inż. Jarosław Wosik, „Określenie długoczasowej stabilności mikrostruktury w wybranych żarowytrzymałych stopach niklu”, Akademia Górniczo-Hutnicza, Wydział Metalurgii i Inżynierii Materiałowej ,promotor: prof. dr hab. inż. Aleksandra Czyrska-Filemonowicz

- w 2005 r. dr inż. Grzegorz Moskal, „Kształtowanie struktury i właściwości powłok żaroodpornych na stopach Ti-48Al”, Politechnika Śląska, Wydział Inżynierii Materiałowej i Metalurgii, promotor: prof. dr hab. inż. Marek Hetmańczyk. 

Konferencje organizowane pod patronatem PTM

1. ■ E-MRS 2003 Fall Meeting European Materials Society Warszawa 15-19.09.2003


2. ■ E-MRS 2004 Fall Meeting Warszawa 6-10.09.2004


3. ■ E-MRS 2004 Fall Meeting Warszawa 5-9.09.2004


4. ■ Diffusion in Materials – DIMAT 2004 Kraków 18-24.07.2004


5. ■ Z.S. Basiński Sympozjum Advances in Material Plasticity Kraków 10-14.06.2002


6. ■ XI International Conference on Electron Microscopy of Solids Krynica 19-23.05.2002


7. IX Seminarium Program Badań I Kształcenia w Inżynierii Materiałowej Instytut Materiałoznawstwa i Mechaniki Precyzyjnej Politechniki Wrocławskiej Szklarska Poręba 18-21.05.2003


8. X Seminarium Program Badań I Kształcenia w Inżynierii Materiałowej Katedra Materiałoznawstwa Politechniki Rzeszowskiej Myczkowice 12-15.09.2004


9. ■ V Ogólnopolska Konferencja „Obróbka powierzchniowa”Kule 18-20.11.2000


10. II Konferencja Krajowa „Nowe materiały – nowe technologie w przemyśle okrętowym i maszynowym” Międzyzdroje 7-10.07.2003


11. Conference „Environmental Degradation of Engineering Materials” EDEM’2003 Bordeaux, Francja 29.06-3.07.2003


12. XVIIth Physical Metallurgy and Materials Science Conference Advanced Materials and Technologies – AMT’2004 Łódź 20-24.06.2004


13. XII International Conference on Electron Microscopy of Solids Kazimierz Dolny 5-9.06.2005


14. Konferencja “Tytan i jego stopy”Warszawa / Serock 24-26.10.2005


15. ■ XVIIIth Physical Metallurgy and Materials Science Conference Advanced Materials and Technologies – AMT’2007 Jachranka 18-21.06.2007


16. Konferencja “Tytan i jego stopy”Gdańsk / Sobieszewo 24-26.09.2007

■ Konferencje, na organizację których PTM otrzymało dotację z Ministerstwa Nauki